पोलिसांच्या गस्तीसाठी आता ‘स्मार्ट ई-बीट प्रणाली’, उद्यापासून जळगाव जिल्ह्यात होणार कार्यान्वित
महा पोलीस न्यूज । चेतन वाणी । महाराष्ट्र पोलिसांनी कायदा व सुव्यवस्था राखण्यासाठी आणि गुन्हेगारीवर प्रभावी नियंत्रण ठेवण्यासाठी स्मार्ट ई-बीट प्रणाली लागू केली आहे. ही आधुनिक तंत्रज्ञानावर आधारित प्रणाली पोलिसांच्या गस्ती व्यवस्थापनात क्रांती आणत आहे. जीपीएस ट्रॅकिंग, मोबाइल अॅप्लिकेशन आणि डेटा विश्लेषण यांच्या एकत्रीकरणामुळे ही प्रणाली पारदर्शक आणि कार्यक्षम पोलिसिंगला चालना देणारी ठरली असून उद्या शनिवार दि.२४ मे २०२५ रोजी पालकमंत्री गुलाबराव पाटील यांच्या हस्ते आणि पोलीस अधीक्षक डॉ.महेश्वर रेड्डी यांच्या मार्गदर्शनाखाली जळगावात ही प्रणाली कार्यान्वित करण्यात येणार आहे.
स्मार्ट ई-बीट प्रणाली म्हणजे काय?
स्मार्ट ई-बीट प्रणाली ही पोलिस कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या गस्तीच्या कामात डिजिटल साधनांचा वापर करून अधिक प्रभावीपणे कार्य करण्यास सक्षम करते. यामध्ये जीपीएस-आधारित ट्रॅकिंग, मोबाइल अॅप आणि डिजिटल नकाशांचा समावेश आहे. या प्रणालीद्वारे बीट कर्मचारी त्यांच्या गस्तीच्या ठिकाणांचे स्थान, वेळ आणि हालचाली रिअल-टाइममध्ये नोंदवतात. यामुळे गस्तीच्या कामावर वरिष्ठ अधिकाऱ्यांचे काटेकोर नियंत्रण राहते.
कशी कार्य करते ही प्रणाली?
• जीपीएस ट्रॅकिंग : प्रत्येक बीट कर्मचाऱ्याचे स्थान जीपीएसद्वारे ट्रॅक केले जाते. यामुळे गस्तीच्या ठिकाणी कर्मचाऱ्यांची उपस्थिती आणि त्यांच्या हालचालींची अचूक माहिती मिळते.
• मोबाइल अॅप : स्मार्ट ई-बीट अॅप कर्मचाऱ्यांना गस्तीच्या ठिकाणांचे डिजिटल नकाशे, संवेदनशील क्षेत्रांची यादी आणि संशयास्पद व्यक्तींची माहिती पुरवते. कर्मचारी या अॅपद्वारे संशयास्पद घटनांचे फोटो आणि माहिती त्वरित वरिष्ठांना पाठवू शकतात.
• QR कोड आणि जिओ-टॅगिंग : काही ठिकाणी, बीट पॉइंट्सवर QR कोड लावले जातात, जे कर्मचारी स्कॅन करतात. जिओ-टॅगिंगद्वारे कर्मचाऱ्यांचे अक्षांश-रेखांश नोंदवले जातात, ज्यामुळे त्यांची उपस्थिती पडताळली जाते.
• डेटा विश्लेषण : प्रणालीद्वारे गोळा केलेला डेटा विश्लेषणासाठी वापरला जातो. यामुळे गुन्हेगारी प्रवृत्ती, संवेदनशील क्षेत्रे आणि गस्तीच्या कामगिरीचे मूल्यांकन करणे शक्य होते.
राज्यात अनेक ठिकाणी प्रणालीचे यश
महाराष्ट्रातील काही भागांत, विशेषत: मीरा-भाईंदर-वसई-विरार (MBVV) पोलिस आयुक्तालयात, ही प्रणाली यशस्वीपणे लागू करण्यात आली आहे. २०२० पासून या भागात ६७९ बीट पॉइंट्स (मीरा रोड: २१९, वसई: २१४, विरार: २४६) नोंदवले गेले आहेत. यामुळे रात्रीच्या गस्तींमध्ये सुधारणा झाली असून, गुन्हेगारीत लक्षणीय घट झाली आहे. नागरिकांमध्येही सुरक्षिततेची भावना वाढली आहे.
नागरिकांशी थेट संपर्क
ही प्रणाली केवळ पोलिसिंगपुरती मर्यादित नाही. काही भागात, नागरिकांना गस्तीच्या वेळी एसएमएसद्वारे माहिती दिली जाते, ज्यामुळे पोलिस आणि नागरिकांमधील विश्वास वाढला आहे. तसेच, संशयास्पद घटनांची त्वरित नोंद करून तपास प्रक्रिया गतिमान झाली आहे.
भविष्यात राज्यभरात विस्तार
महाराष्ट्र पोलिसांनी ही प्रणाली राज्यभरात विस्तारण्याची योजना आखली आहे. यामुळे गुन्हे नियंत्रण, पारदर्शकता आणि पोलिसिंगची कार्यक्षमता वाढेल. तसेच, ही प्रणाली CCTNS (Crime and Criminal Tracking Network & Systems) यासारख्या इतर डिजिटल यंत्रणांशी जोडली जाणार आहे, ज्यामुळे तपास प्रक्रिया अधिक गतिमान होईल. जळगावात उद्या दि.२४ रोजी पालकमंत्री गुलाबराव पाटील यांच्या हस्ते या प्रणालीचे लोकार्पण करण्यात येणार आहे.
कर्मचाऱ्यांना दिले जाणार प्रशिक्षण
महाराष्ट्र पोलिसांची स्मार्ट ई-बीट प्रणाली ही तंत्रज्ञान आणि पोलिसिंग यांचा सुंदर संगम आहे. यामुळे केवळ गुन्हे नियंत्रणच नाही, तर पोलिस आणि नागरिक यांच्यातील संवाद वाढला आहे. ही प्रणाली भविष्यातील डिजिटल पोलिसिंगचे एक आदर्श मॉडेल ठरू शकते. जळगावात पोलीस अधीक्षक डॉ.महेश्वर रेड्डी यांच्या मार्गदर्शनाखाली ही प्रणाली कार्यान्वित केली जाणार आहे. सर्व पोलीस ठाण्यातील हजेरी मास्टर यांना उद्या सकाळी प्रणालीच्या वापराबाबत प्रशिक्षण दिले जाणार आहे.
